Ba biết giai đoạn này con đang chịu nhiều áp lực bởi sự mong đợi của mọi người vào con. Đó là một tín hiệu tốt vì chỉ khi con nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình với người khác con mới có cảm giác đó. Tuy nhiên, một áp lực quá lớn từ bên ngoài sẽ làm cho con căng thẳng, mất đi sự hứng thú. Ba muốn giúp con thay đổi nhận thức để có một tâm trạng thoải mái hơn.
Con trai ạ, trong cuộc đời mỗi con người, ai cũng phải gánh trên vai mình rất nhiều trách nhiệm, nhưng quan trọng nhất và thường xuyên nhất là trách nhiệm với bản thân, với cuộc đời phía trước; vì cuộc sống tốt đẹp mà Ba mẹ muốn con nhận được sau này chỉ có con mới tạo dựng được (hay nói đúng hơn là phụ thuộc vào con ngay từ bây giờ) và Ba muốn con nhận thức được điều đó càng sớm càng tốt.
Cuộc sống thật khắt khe khi buộc con phải tự quyết định sự thành bại của cuộc đời ngay từ lúc con chưa đủ khôn lớn để ý thức được điều hệ trọng đó; nhưng cuộc sống lại có sự kế thừa, bên cạnh con còn có Ba mẹ - chị hai để nhắc con những việc cần làm, bù đắp cho sự non nớt của con. Vì vậy mà con luôn nhận được sự nhắc nhỡ của Ba mẹ, chị hai. Suy cho cùng, đó cũng là quy luật của sự sinh tồn.
Có hai điều mong đợi trong từng lời khuyên mà con cần nhận thấy và hiểu đúng chúng:
Một là Ba mẹ muốn con hiểu sự ảnh hưởng của những việc con làm hôm nay đến tương lai để con thực hiện nó một cách tự giác. Tính tự giác sẽ giúp con sử dụng hiệu quả nhất quãng thời gian quý báu mà tạo hóa chỉ một lần duy nhất ban cho mỗi giai đoạn trong cuộc đời con, nhờ đó con sẽ đạt được kết quả cao nhất có thể và sẽ không tiếc nuối do thiếu hiểu biết (mà do đó không cố gắng hết mình). Nếu con nhận thức được điều này, Ba mẹ sẽ cảm thấy yên tâm, tin tưởng ở con và chấp nhận mọi kết quả mà con đạt được.
Tuy nhiên, cuộc sống phía trước của con lại phụ thuộc vào kết quả đó, bởi vậy điều thứ hai Ba mẹ muốn là con luôn có những thành tích tốt, vì đó là mục đích cuối cùng của mọi nỗ lực cố gắng của con và cũng là thành quả của Ba mẹ. Tuy nhiên, Ba mẹ chỉ biết chờ đợi ở con, vì không ai có thể làm thay con được cả; mọi người sẽ chấp nhận kết quả dù có thể là không tốt nhưng người chịu thiệt thòi sẽ là con: một thành tích thấp kém sẽ góp phần làm nên tương lai không lấy gì sáng sủa. Bởi vậy, con cần phải tìm cách để tự nâng cao thành tích của mình.
Có lẽ đây là điều khó khăn nhất của con, tuy nhiên nhân loại đã có kinh nghiệm để giúp con tìm được lời giải: Thomas Edison (là người phát minh rất nhiều thiết bị có ảnh hưởng lớn tới cuộc sống trong thế kỷ 20 như điện thoại, máy quay đĩa, tàu điện, máy phân tích quặng, đèn điện... Edison được coi là một trong những nhà phát minh giàu ý tưởng nhất trong lịch sử, ông giữ 1.093 bằng sáng chế tại Hoa Kỳ và nhiềubằng sáng chế ở Anh Quốc, Pháp, Đức)đã từng đúc kết: “Thiên tài là 1 phần trăm cảm hứng và 99 phần trăm mồ hôi”. Như vậy thiên tài không bao gồm phần trăm nào “thiên tài” bẩm sinh để người ta dựa dẫm cả, mà thiên tài chỉ là kết quả của “cảm hứng” và sự lao động miệt mài. Bí quyết để có “kết quả tốt” chính là ở đó.
Tuy nhiên, “cảm hứng” lấy từ đâu ra và vì sao người ta có đủ kiên trì để miệt mài làm ra “99 phần trăm mồ hôi”như vậy ?, ba và con cùng tìm hiểu điều này nhé:
Tất cả những thành tựu rực rỡ của những tên tuổi vĩ đại đều đã phải rất kiên trì trong từng công trình nghiên cứu của mình trước khi đạt đến thành công. Thomas Edison đã thất bại đến hơn 10 ngàn lần thử nghiệm để phát minh ra bóng đèn. Động lực phi thường nào có thể khiến một người có thể tiến hành hơn 10 ngàn thí nghiệm để “chiếu sáng thế giới” ?. Đó chỉ có thể là đam mê được tạo ra cùng với mục đích sống.
Đam mê hay mục đích sống sẽ là động lực mạnh mẽ mang lại nguồn cảm hứng cho con. Hãy thử tưởng tượng: bây giờ là 4h30 sáng chủ nhật, con đang nằm trên giường, không biết hôm nay sẽ làm gì và rồi con cảm thấy toàn thân uể oải, mệt mỏi và ngủ tiếp. Nhưng con đã bật dậy với một cảm giác hưng phấn tuyệt vời khi nhớ ra sáng nay có lịch đá bóng ở trường và con là một thủ môn không thể thiếu, con ngay lập tức bước ra khỏi nhà và không ngần ngại vượt gần 20 cây số để đến sân bóng một cách đầy nhiệt huyết…Vậy đấy, cảm hứng tuy chỉ là “1 phần trăm” của sự thành công nhưng lại đóng vai trò quyết định và trở thành động lực để giúp con có thể đi hết “99 phần trăm” còn lại.
Động lực khác hẵn với áp lực ở chỗ đó, áp lực chỉ tạo ra sự nặng nề, căng thẳng vì người khác, còn động lực sẽ tạo cho con niềm hưng phấn trong chính con người mình. Bởi vậy, con phải tìm cách để tạo ra động lực cho mình. “Mong muốn thứ nhất” trong lời khuyên của Ba mẹ chính là muốn con nhìn ra “mục đích sống” của con ở lứa tuổi học trò để từ đó tạo ra hứng thú. Mục đích sống hiện tại đó là tìm mọi cách tạo nên cuộc sống tốt đẹp cho mình sau này. Nếu đồng ý điều này, con đã tìm được “1 phần trăm cảm hứng” rồi đó.
Có một điều quan trọng: Sự hứng thú và sự tập trung luôn đi cùng với nhau. Hứng thú giúp con dễ dàng tập trung và đồng thời sự tập trung tốt cũng sẽ giúp con có thêm hứng thú, nó sẽ nâng cao năng suất học tập và làm việc cho con. Một trong những nguyên nhân khiến hầu hết mọi người gặp khó khăn trong học tập và làm việc là do thiếu tập trung. Cuộc sống luôn cuốn hút làm con bận tâm đến nhiều thứ: các mod quần áo, dày dép, thời trang tóc, phim ảnh, bóng đá, những rung động tình cảm…, tất cả những mối bận tâm đó sẽ làm con thiếu tập trung. Và vì lơ đểnh thiếu tập trung nên chuyện học hành và làm việc trở nên khó khăn, nhàm chán. Tình trạng mất tập trung sẽ len lõi vào con bất cứ lúc nào, trong từng khoảnh khắc con hãy cố gắng sớm nhận ra nó và ngay lập tức xác định quyết tâm thay đổi hiện trạng đó. Mà thực chất là loại hết những suy nghĩ không đúng lúc ra khỏi đầu mình để lấy lại trạng thái tập trung vào bào học.
99 phần trăm còn lại là “99 phần trăm mồ hôi” chứ không phải 99 phần trăm thông minh hay may mắn. Người thông minh có thể sẽ giảm bớt phần nào đó vất vã, nhưng số đó rất ít. Số đông còn lại phải lấy “cần cù bù khả năng” và họ không thể không đến đích. Nếu có lúc nào đó nhận thấy mình tiếp thu bài chậm, con hãy nhớ đến điều này, nhớ đến câu chuyện “Rùa và Thỏ” mà con đã được học trong những ngày đầu đến lớp.
Điều cuối cùng Ba muốn nói với con là: Trong chặng đường dài con phải đi để đến đích thành công, những lần thất bại là không thể tránh khỏi, điều quan trọng là con nhận thức về nó như thế nào. Khi được hỏi làm thế nào để tiếp tục được, sau hơn 10 ngàn lần thất bại, Thomas Edison chỉ đơn giản nghĩ rằng những thất bại mà ông gặp thật ra đã giúp ông khám phá được hơn 10 ngàn cách không thể tạo ra bóng đèn mà thôi! Bằng ý nghĩ lạc quan pha lẫn hài hước đó, ông đã không bao giờ xem những thử nghiệm của mình là thất bại. Thay vào đó, ông xem chúng như một cơ hội để rút ngắn quảng đường. Con hãy suy nghĩ như vậy sau những lần giải sai bài tập, đừng nản chí, vì sau những lần thất bại chúng ta sẽ có thêm bài học, hay một sự loại trừ. Điều đó có nghĩa là thành công đang đến gần với con hơn. Rất nhiều sự thất bại trong cuộc sống do người ta không nhận ra họ đã đến gần với sự thành công tới chừng nào và họ đã vội vàng từ bỏ công việc của mình. Khi đưa tay bật chiếc đèn điện lên, con hãy nhớ rằng nhờ những nỗ lực liên tục và bền bỉ của Thomas Edison mà ngày nay thế giới có thời đại của ánh sáng, và chúng ta có nhận thức đúng về sự thành công hay thất bại. Trong cuộc sống không có người kém cõi, mà chỉ có người thua cuộc, không theo đuổi tới cùng. Con hãy nhớ điều đó.
Con trai ạ, Ba cảm thấy con đang làm một người lính, ở vào những ngày huấn luyện cuối cùng trước khi ra trận; đã từng làm người lính, ba muốn mang đến cho con một tinh thần lạc quan, biết thế nào là thắng/bại để con có thể thanh thản luyện tập một cách hiệu quả nhất.
Ba chúc con có một nhận thức mới, con chứ không phải ai khác tự đặt ra mục tiêu để tạo động lực cho mình thay cho việc phấn đấu chỉ vì áp lực từ mong đợi của người khác.
Hãy mạnh mẽ lên con trai, thời gian vẫn còn. Ba hôn con và chúc con thành công !
Ba.
05/11/2012.
Tái bút:
Có hai phương pháp đơn giản để con lấy lại sự tập trung:
1. "Quay lại ngay bây giờ”: Phương pháp này đơn giản nhưng khá hữu hiệu. Thay vì cố gắng xua đuổi ý nghĩ về một cái gì đó, không chống đối nó con hãy chỉ đơn giản đưa tâm trí mình “quay lại”: nghĩ ngay về việc con đang làm, ý thức được việc con đang làm, nhận biết việc con đang làm - đang nghe - đang thấy.
Chẳng hạn đang học và chợt nhớ tới một một trận bóng đá, con nói với chính mình: “Quay lại ngay bây giờ” để nhẹ nhàng kéo sự chú ý của mình về với bài học mà con đang cần tập trung và tập trung vào nó. Khi con lại thấy mất tập trung, hãy nhắc lại: “Quay lại ngay bây giờ”…
2. Nếu con vẫn bị phân tán đầu óc mà không thể giải quyết được bằng cách thứ nhất, con hãy giành riêng một khoảng thời gian ngắn cho các ý nghĩ đó và hãy thỏa thuận với chính mình là không để nó ám ảnh một cách đeo đẳng và ngay sau đó dùng phương pháp “Quay lại bây giờ” ở trên để quay lại với bài học.)
Tập trung là một trạng thái mà con người phải tự rèn luyện mố đạt được, con hãy làm theo để có hiệu quả tốt khi làm việc và học tập.
( Ông Phan Đình Phượng, Phụ Huynh Em Phan Nguyễn Minh Trí học sinh lớp 12A2 niên khóa 2012 - 2013).